2023 Yılında Mükelleflerce Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Yasal Hususlar
DEĞERLİ MÜKELLEFİMİZ;
Muhasebe ve Müşavirlik hizmetini yürüttüğümüz siz değerli vergi mükelleflerinin gerek bizlerle, gerek resmi kurumlarla ileride herhangi bir sorun yaşamaması amacıyla aşağıda ayrıntılı maddeler halinde belirttiğimiz konularda hassas davranmanızı rica ediyoruz.
2023 Takvim yılına ilişkin aşağıda kısaca özetlemiş olduğumuz ayrıntılara dikkat etmeniz, hem işlerinizin daha sağlıklı olması hem de gereksiz yere idari para cezaları ve diğer mali ve cezai yaptırımlardan sizleri uzak tutacaktır.
Bu vesile ile aşağıda 81 madde halinde sıraladığımız bilgileri tarafınıza sunar işlerinizde başarılar ve hayırlı kazançlar dileriz.
Aşağıda belirtilen hususlar hali hazırda geçerli olan yasal yükümlülükleri kapsamaktadır.
1. İlk defa İşe başlayacak mükellefler 10 gün içinde, işi bırakan mükellef de işi bıraktığı tarihten itibaren 30 gün içinde vergi dairesine yazılı bildirimde bulunmak zorundadır. Adres değişikliği, iştigal konusu değişikliği, kira kontratlarında değişiklik, şube açılış ve kapanış işlemleri gibi, işlem ve değişiklikleri olay gerçekleşmeden önce muhasebeye bildiriniz. Aksi halde cezai işlemlere maruz kalınacaktır.
2. Şirket ortağı ve olan ve şahıs şirketi kuran herkes kuruluştan itibaren (başka yerde 4-a kapsamında sigortası yok ve emekli değilse) zorunlu Bağkur (esnaf sigortası) sigortalısı olur. Bağkur primleri asgari ücretin tabanı ve tavanı arasındaki kazancın %34,5’i oranında hesaplanır. (2023 yılında indirimsiz 3.452,76 TL, %5 indirimli 2.952,36 TL)
3. İşyerinizde Vergi Levhanızı Bulundurunuz, varsa Yazarkasa Levhanızı ve “FİYATLARIMIZA KDV DAHİLDİR” yazısını mutlaka görünür bir yere asınız.
4. İşyeri kira Ödemelerinizi tutarı ne olursa olsun, mesken kiralarında ise 500.00.-TL ve üzeri 01.11.2008 tarihinden itibaren BANKA’dan yatırmak zorundasınız.
5. 7.000 TL`yi aşan tahsilat ve ödemelerinizi (Her türlü mal teslimi veya hizmet ifasına ilişkin tahsilat ve ödemelerin, Avans, depozito, pey akçesi gibi suretlerle yapılacak tahsilat ve ödemelerin, İşletmelerin kendi ortakları ve/veya diğer gerçek ve tüzel kişilerle yaptığı her türlü tahsilat ve ödemeler); banka, özel finans kurumları veya PTT aracılığıyla yapmanız ve bu kurumlarca düzenlenen belgelerle tesvik etmeniz (belgelemeniz) gerekmektedir. (VUK 459 Nolu Tebliğ)
Bu zorunluluğa uymayan mükelleflerden her birine, her bir işlem için bu maddeye göre uygulanan cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın % 5'i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir. Bu kapsamda bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 2023 yılı için 5.500.000 TL'yi geçemez.
6. Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında 3100 sayılı Kanunla ilgili 36 Seri No.lu Genel Tebliğde açıklandığı üzere perakende ticaretle uğraşan veya hizmet ifa eden birinci ve ikinci sınıf tacirlerin işe başlama tarihinden itibaren 30 gün (51 Seri No.lu Genel Tebliğe göre kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün) içerisinde ödeme kaydedici cihaz almak ve kullanmak mecburiyetindedir. Ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorunda olan mükelleflerden, cihazlarını süresinde almayanlara, 3100 sayılı Kanunun 4369 sayılı Kanunla değişik mükerrer 6/1. maddesine göre Vergi Usul Kanununun 353/8. maddesinde (4.200,00 TL) yazılı özel usulsüzlük cezası kesilir.
7. Her satış işleminden sonra mutlaka yazarkasa fişi, perakende satış fişi kesmek veya fatura düzenlemek zorundasınız. Perakende satış fişi, yazarkasa fişi, fatura vb. belgelerin düzenlememenin tespit edilmesi halinde 2023 yılı için 2.200 TL’den aşağı olmamak üzere bu belgeye yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası ile muhatap olacağınızı unutmayınız.
8. Türk Ticaret Kanunu’nun 39. Maddesine istinaden fatura ve gider pusulalarında İşletmelerin sicil numarası (Mersis no), ticaret unvanı, işletmenin merkezi ile internet sitesi kurma zorunluluğu var ise tescil edilen internet sitesi adresinin gösterilmesi gerekmektedir. (TTK 39/2 ve 51/2 md.)
Bu bilgilerin, sayılan belgelerde gösterilmemesi halinde, kanunun ilgili maddesi gereğince her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak güncellenen idari para cezası (2023 yılı için 15.529,00-TL) uygulanacaktır.
9. 2022’de 2.000,00 TL olan fiş kesme sınırı, 2023 yılı için 4.400,00 TL olarak belirlendi. Buna göre, 2023’de, 4.400,00 TL’yi aşmayan mal satışı ya da hizmet nedeniyle, “yazar kasa fişi” düzenlenebilecektir. Aşması halinde, müşteri istemese dahi fatura düzenlenmesi gerekiyor. Müşterinin istemesi halinde, tutarı ne olursa olsun örneğin 100 TL bile olsa, fatura düzenlenmelidir. Ayrıca; şirketlere, birinci ve ikinci sınıf tüccarlara, doktor, avukat, mimar gibi serbest meslek erbabına, basit usule tabi olanlara, defter tutan çiftçilere ve vergiden muaf olan esnafa yapılan satış ve hizmetlerde, tutarı ne olursa olsun fatura düzenlenmesi, bunların da fatura isteyip almaları gerekiyor (VUK Md. 232).
10. Fatura düzenlenirken içeriği tam olarak doldurulmalı, alıcının adı, soyadı/ünvanı, adresi açık olarak yazılmalı, satılan mal veya hizmetin cinsi ve miktarı belirtilmeli ve mutlaka mürekkepli kalem veya bilgisayar ile doldurulmalıdır.
11. Sattığınız malın işyerinizden başka bir yere sevkinde fatura düzenlemiş olsanız bile sevk irsaliyesi düzenlemek ve mal ile birlikte (kargo şirketi ile gönderseniz bile) sevk etmek zorunda olduğunuzu unutmayınız. Sevk irsaliyesinin düzenlenmemesinin tespiti halinde de Özel Usulsüzlük Cezası ile karşılaşılacağını unutmayınız. (VUK 353 md. 2023 yılı için 1.100,00 TL)
12. Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dâhil olmak üzere, verilmesi ve alınması icabeden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması, düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi, bu belgelerin elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken kâğıt olarak düzenlenmesi ya da bu belgelerin hiç düzenlenmemiş sayılması gibi durumların tespiti halinde de Özel Usulsüzlük Cezası ile karşılaşılacağını unutmayınız. (VUK 353 md. 2023 yılı için 2.200,00 TL)
13. Satış iş yeri teslimi ise faturada bunu belirtmek koşulu ile sevk irsaliyesi düzenlemek zorunda değilsiniz. Sevk irsaliyesinin üzerine fiili sevk tarihi (irsaliyeli fatura kullanılıyorsa sevk saati, sevk ve düzenleme tarihinin) bulunması zorunludur. Sevk tarihinden sonraki 7 gün içinde sevk edilen malın faturası ay atlamadan düzenlenmelidir.
14. Mal işyerinizde teslim edilmiş ise faturanın altına "İş bu fatura muhteviyatı iş yerinde teslim edilmiştir." şerhi konulmalıdır.
15. İptal olan faturaların iptal nedenleri fatura üzerine yazılmalı ve aslı sureti ile birlikte saklanmalıdır. Yazılan iptal nedeni kanuna aykırı olmamalıdır.
16. Teslimin yapıldığını ispatlamak için satış faturası veya sevk irsaliyesinde alıcıya "Tam ve Noksansız Teslim Aldım" şeklinde not yazdırıp imzalatınız. Müşterinizin bizzat kendisi veya yetkilisi imzalaması gerekmektedir. Alacağınızla ilgili ihtilaf halinde özellikle aranılmaktadır.
17. Kredi Kartı ile yapılan satışların Ödeme kaydedici Cihaz ile yapılması halinde kredi departmanı muhakkak kullanılmalıdır. Aksi takdirde belge düzenlenmeme cezasıyla karşılaşırsınız.
18. Sahte belge (Naylon Fatura) kullanmak 3 yıldan 5 yıla kadar ağır hapis cezası, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanmak ise 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası uygulanır. KDV indirimi reddedilir, 3 kat vergi ziya cezası uygulanır ve uzlaşma kapsamı dışında bırakılır.
19. Sahte belge iddiası ile karşılaşmamak için fatura ödemelerinizi banka havalesi veya çek ile ödeme yolunu tercih etmelisiniz.
20. Ödeme Kaydedici Cihaz (Yazarkasa) kullanıyorsanız satış yapılan her gün yazarkasadan günlük Z raporu ve ayın son günü ise aylık z raporu almayı unutmayınız.
21. Yazar Kasa fişinizin ve düzenlediğiniz faturaların okunaklı olmaması, yazarkasa tarih ve saat ayarlarının doğru olmaması usulsüzlük cezasını gerektirir.
22. Her mal alımı ve diğer masraflarınızın faturalarını ve ödeme makbuzlarını almayı, varsa gider pusulası ve müstahsil makbuzlarını düzenlemeyi unutmayınız.
23. Vergi mükellefi olmayanlardan satın alınan ürün ve hizmetlerin kayıt altına alınması, tüketiciye satılan ürünün iade edilmesi durumlarında malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde gider pusulası düzenlenmelidir. (213 sayılı Kanunun 234 maddesinin 4. Fıkrası) 7 gün içinde düzenlenmediği takdirde özel usulsüzlük cezası kesilir ve bu süre içerisinde düzenlenmeyen gider pusulası hiç düzenlenmemiş sayılır. Ödemeler banka veya ödeme kuruluşları veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığıyla yapıldığı takdirde, bu kurumlarca düzenlenen belgeler de ( dekont, ödendi belgesi vb) gider pusulası yerine geçer.
24. Verilen ve alınan çeklerin listeleri ve banka hesap hareketlerini içeren ekstreleri ve kredi kartı sliplerini, pos gün sonu raporlarını ve bankalardan gelen kredi kartı üye işyeri hesap özetlerini muhasebeye aylık evrakınızla birlikte vermeyi unutmayınız.
25. Her ay mal ve hizmet alımı ve satımı yaptığınız kişi ve şirketlerden Cari Hesap Ekstresi almak zorundasınız. Vermeyenleri ikaz ederek mutlaka isteyiniz. Sürekli bilgi isteyen vergi idaresi karşısında eksik ve yanlış bilgi vererek cezalı duruma düşmeyiniz, Firmanızın kayıtlarının incelenmesi tehlikesi ile karşılaşmayınız. Yanlış ve eksik bildirimde bulunmanın cezasının 2023 yılı için 7.500,00- TL olduğunu unutmayınız. (VUK Mük.355 md.)
26. Her ayın en geç 10’una kadar tüm evrakınızın eksiksiz olarak muhasebeye teslim edilmiş olması gerekmektedir. Geç gelme olasılığı olan faturalarınız varsa önceden uyarınız, acil olarak gönderilmelerini sağlayınız. Zamanında teslim edilmeyen evraklardan ve Ba Bs formlarının geç veya yanlış bildirilmesinden doğabilecek sorumluluğun size ait olacağını da unutmayınız. Yanlış ve eksik bildirimde bulunmanın cezasının 2023 yılı için 7.500,00- TL olduğunu unutmayınız.
27. Ba –Bs formlarının belirlenen süreler içinde vermeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükelleflere 2023 Takvim yılında 7.500,00-TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 544)
MÜKERRER MADDE 355 - Bilgi vermekten çekinenler ile 256, 257 ve mükerrer 257. madde hükmüne uymayanlar için ceza;
Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında, 7.500,00 TL,
İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 3.700,00 TL,
Yukarıdaki bentlerde yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında, 1.900,00 TL,
Süresinde verilen Formların 10 gün içinde düzeltmesi yapılırsa özel usulsüzlük cezası kesilmeyecektir. Düzeltme 10. günü takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası 1/5 oranında uygulanır. (2023 için 7.500 TL`nın 1/5`i olan 1.500,00 TL)
Elektronik ortamda bildirim veya form verilmesi mecburiyetine uyulmaması hâlinde kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, bildirim veya formların belirlenen sürelerin sonundan başlayarak elektronik ortamda 3 gün içinde verilmesi halinde 1/10 oranında (2023 için 750,00 TL) uygulanır.
28. Hesap dönemi takvim yılı olan mükellefler gelecek yılda kullanacakları tasdike tabi defterlerini en geç Aralık ayı sonuna kadar notere tasdik ettirmeleri gerekmektedir.
29. Anonim Şirketler Yönetim Kurulu Karar Defterini, Limited şirketler; Yönetim Kurulu Karar Defteri kullanıyorlarsa bu defterin kapanış tasdikini, takip eden yılın Ocak ayı sonuna kadar notere yaptırması gerekmektedir.
30. Anonim ve Limited Şirketler; Yevmiye Defterinin kapanış tasdikini, takip eden yılın Haziran ayı sonuna kadar notere yaptırması gerekmektedir.
31. Dönem sonlarında işyerinizdeki emtiaları saymak, tartmak, ölçmek suretiyle tespit ediniz (V.U.K. ilgili amir hükümlerine göre) ve oluşturulan envanter listelerini mutlaka imzalı olarak muhasebeye veriniz. Üçer aylık dönemler halinde de stok ve envanter sayım işlemini yaparak geçici vergiye esas olmak üzere imzalı bir nüshasını muhasebeye gönderiniz.
32. Bir takvim ayı içerisinde 7.000,00 (YEDİBİN) TL ve üzerindeki alım faturalarını AÇIK FATURA şeklinde düzenlettiriniz, yine satış faturalarını AÇIK FATURA şeklinde düzenleyiniz. Bu faturaların ödemelerini mutlaka ÇEK, BANKA HAVALESİ ve EFT’si veya POSTA ÇEKİ ile yapınız veya tahsil ediniz.
33. Firmanız şirket olarak (limitet şirket, anonim şirket vb.) faaliyet gösteriyorsa mal ve hizmet alımlarınızda şahsi kredi kartınızı kesinlikle kullanmayınız ve kullandırmayınız. Kullandığınız takdirde Kurumlar Vergisi mevzuatına göre diğer şartlarla birlikte Örtülü Sermaye olarak değerlendirileceğini unutmayınız. Örtülü Sermaye nedeniyle firmanız, vergi idaresi ve müfettişleri karşısında açıklanması zor bir durumda kalabilir. Şirket borçları ve çeşitli ödemeleri mutlaka şirket tarafından yapılmalıdır. Şahsi ödemelerde bulunmayınız. Bu gibi durumlarda mutlaka muhasebeden yazılı bilgi alınız.
34. Firmanız ortaklarının yakın akrabalarına, çalışanlarına, onların ve şirket ortaklarının ortak oldukları başka şirket ve kurumlara ve buna benzer ilişkili kişilere yapılan mal ve hizmet satışlarında diğer müşterilerinize uygulanan emsal fiyat ve ücreti uygulayarak fatura düzenleyiniz. Sayılan bu ilişkili kişilere emsal bedelin altında ve üzerinde yapılan satışlar firmanızı Transfer Fiyatlandırması ve örtülü kazanç durumuyla karşı karşıya getirip vergi idaresinin firma kayıtlarını inceleme ihtimali doğuracağı gibi bunun neticesinde de cezalı tarhiyat yapılmasına ve vergi denetim elemanları tarafından cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına neden olacaktır.
35. Firmanızın resmi banka hesaplarından, başka kişiler için kredi-hatır çeki kullanmayınız ve kullandırmayınız, Pos cihazınızı başkaları için kullanmayınız. Bu tip işlemlerde firmanızı ve banka hesaplarınızı aracı olarak kullandırmayınız.
36. Firmanızın resmi banka hesaplarından şahsi ödeme ve tahsilâtlarınızı yapmayınız. Firmanıza ait çekleri, özel şahsi harcamalarınızda kullanmayınız.
37. Vergi Dairesi ve SGK’dan gelip sizlere tebliğ edilen resmi yazıları ve bildirim zarflarını üzerlerine tebliğ tarihini yazarak lütfen hemen muhasebeye iletiniz, e-tebligat başvurusunda beyan ettiğiniz telefon ve adrese gelen tebligat bildirimlerini mutlaka bize bildiriniz, zira e-tebligatlar adrese iletildiği andan itibaren 5 gün içinde tebliğ edilmiş sayılacaktır.
38. İşçilerinizin işe giriş tarihlerini işçi işe başlamadan EN GEÇ 1 GÜN ÖNCE muhasebeye bildiriniz ve bildirgesini imzalamasını sağlayınız.
39. İşçilerin işten çıkış tarihini OLAY TARİHİNDE muhasebeye bildirmeyi unutmayınız ki 10 günlük süre içerisinde bildirimde bulunalım ve asgari ücretin 2 katı olan cezai durum ile karşılaşmayalım.
40. İşe aldığınız işçilerin mutlaka PERSONEL ÖZLÜK DOSYASINI (Bu dosyalar kırtasiyelerden temin edilebilir) oluşturunuz ve gerekli olan belgeleri (iş sözleşmesi, ikametgah, nüfus cüzdan fotokopisi, diploma örneği, adli sicil kaydı, vukuatlı nüfus cüzdan örneği, sağlık raporu aile durum bildirim formu ) sağlayınız. İşçi Sağlık Raporlarının 6 ayda bir periyodik muayenelerini yaptırınız ki ceza-i durum ile karşılaşmayın. (Özlük dosyaları hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.)
41. İstifa eden işçilerden İSTİFA ve İBRA DİLEKÇESİ almayı unutmayınız. İşçi çıkarmalarda işten çıkarılan işçi kusurlu ise (işe geç gelme, işe gelmeme, hırsızlık, taciz v.b) durumu mutlaka tutanakla tespit edip çıkarılan işçiye ve şahitlere imzalatmayı ve gerekli olması durumunda noterden tebliğ etmeyi unutmayınız. Böyle bir durumun mevcudiyeti halinde tamamlanmadan önce mutlaka bizimle acil olarak irtibat kurunuz.
42. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde, sigortalıların işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun meslek adı ve kodunu, gerçeğe aykırı bildiren her bir işyeri için aylık asgari ücreti geçmemek üzere meslek adı ve kodu gerçeğe aykırı bildirilen sigortalı başına asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası (2023 yılı için 1.000,80-TL) uygulanır. (5510 sayılı Kanun 102-n)
43. Eğer sigortalı çalışanınız varsa her ay muhasebeden gelen Sigortalı Hizmet Listesi’ni mutlaka İş yerinizde bulundurunuz.
44. İşyerinde asgari ücret uygulanıyorsa, uygulanan “ASGARİ ÜCRET” yazısını görünür bir yere asınız ve personelin bordro ve hesap pusulasını imzalamaları için gerekli hassasiyeti gösteriniz.
45. Ücret, Prim, İkramiye Ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelik 16. Md. uyarınca 01.07.2016 tarihinden itibaren Türkiye genelinde çalışanı olan işyerlerinde işverenler işçilerin ücret ödemelerini bankadan yapmak zorundadır. Ödenmemesi halinde her bir personel ve ödeme için 956,00-TL usulsüzlük cezası vardır. (4857 sayılı Kanun 102/a )
46. Aylık maaş bordroları ve ücret hesap pusulaları mutlaka imzalatılmalıdır. Ücret pusulasının 1 nüshası personele verilmelidir.
47. Kullandırılan yıllık izinlerle ilgili mutlaka evrak imzalatılmalı; defter veya takip formuyla takip edilmelidir, izin durumunda muhasebeye bilgi verilmelidir. (Yıllık izin hakları: 1-5 yıl arası çalışan personel için; 14 gün, 5-15 yıl arası 20 gün 15 yıl üstü çalışan personel için 26 gün’dür.)
48. Çalışanlarınızın hastalık raporu almaları durumunda rapor mutlaka muhasebeye iletilmelidir. Raporların bitiminden itibaren 5 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim zorunluluğu vardır. Aksi takdirde asgari ücretin yarısı tutarında (2023 için 5.004,00-TL) idari para cezası uygulanmaktadır.
Rapor giriş süresi geçtikten sonra ve Sosyal Güvenlik Kurumu yazıyı tebliğe çıkarmadan önce bildirim yapılması halinde ise sigortalı başına brüt asgari ücretin 1/10'u (2023 için 1000,80 TL)
49. Sosyal Güvenlik Kurumu’na borcunuz yoksa % 5 prim indirimi teşviği vardır. Bir personel için 2023 yılında aylık 500,40-TL indirim söz konusudur. Ayrıca borç olması durumunda diğer teşviklerden de yararlanamazsınız. Bu yüzden sigorta prim ödemelerinizi zamanında yapmaya özen gösteriniz.
50. Vergi Dairesi ve SGK ‘den şifrelerinizi alınız. Ayrıca tüm vergi ve SGK prim ödemelerinizin bankalardan (vergiler sadece kamu bankalarından) yapılabildiğini unutmayınız.
51. Her ayın son iş günü SGK ve BAĞKUR ödemelerinizi unutmayınız. Kurumlar vergisi şirketi ortakları ödedikleri Bağkur primini şirkette gider yazamaz. Gelir vergisi mükellefi iseniz ödemiş olduğunuz Bağ-kur primlerinizi ticari kazancınızdan indirebilirsiniz.
52. Ödenmeyen SGK primleri ancak ödendiği dönemde gider yazılabilir.
53. Personel yasal olarak günlük 7,5 saat; haftalık 45 saat çalışabilir (dinlenme süreleri hariç ). Çalışma saatlerini yasal mevzuata uygun düzenlemeniz gerekmektedir. Günlük 7,5 ve haftalık 45 saatin üzerinde yapılan çalışmalar için fazla mesai hesaplanması ve yapılan fazla mesailerin ay başında muhasebeye bildirilerek bordroya yansıtılması gerekmektedir.
54. (Dinlenme süreleri; 4 saate kadar süreli işlerde: 15 dakika – 4 ile 7,5 saat arası yarım saat – 7,5 saatten fazla süreli işlerde 1 saat ara dinlenmesi verilir.)
55. Resmi tatil günlerinde çalışan personelin, çalıştığı her bir resmi gün tatili için 1 günlük ilave ücret hakkı vardır. Resmi tatillerde çalışan personel bilgisinin de ay sonunda muhasebeye bildirilmesi gerekmektedir.
56. Personellerin günlük işe giriş çıkışları puantaj çizelgesi ile takip edilmelidir. İşe giriş çıkış/puantaj çizelgesi personel tarafından imzalanmalıdır.
57. Defter ve Belgelerinizi mevcut takvim yılını takip eden yılın; Vergi Usul Kanununa göre 5. yılın, Sosyal Sigortalar Kanunu ve Türk Ticaret Kanun’una göre 10. yılın, son gününe kadar saklanması zorunludur.
58. Defter ve belgelerin kaybolması, yanması, çalınması vb hallerde 15 gün içinde zayi belgesi almak için mahkemeye müracaat etmeniz gerekmektedir. Aksi halde defter ve belgeleri gizlemiş olduğunuz iddiası ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
59. Sermaye şirketi (AŞ, LTD, SPB Kom. Şti.) şirket ortakları Ana sözleşmede yazılı sermaye ödemelerini gerçekte ödenmediği halde ödendi gibi gösterildiğinde ya da sermayenin tamamı taahhüt edilmediği halde taahhüt edilmiş gibi gösterildiğinde, TTK. 562. Maddesine istinaden hapis cezasına maruz kalabilirsiniz.
60. Ödeme emri ile mükelleflere tanınacak ödeme veya mal bildiriminde bulunma süreleri, ödeme emrine karşı dava açma süresi, 7 günden 15 güne çıkartılmıştır.
61. Kurumların iki tam yıl aktifinde tuttuktan sonra sattıkları gayrimenkullerden sağladıkları kazançlara uygulanan %75 oranındaki istisna 5.12.2018 tarihinden sonra %50’ye indirilmiştir.
62. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, 01.07.2018 tarihinden itibaren eski yazarkasaların Z raporlarını AYLIK dönemler halinde olmak üzere ilgili olduğu ayı takip eden ayın 15. günü sonuna kadar idarenin belirlediği sistem elektronik bildirim portalları üzerinden ( ÖKC TSM, E-Arşiv izni almış Özel Entegratör Firmaların bilgi işlem sistemi veya GİB tarafından internet vergi dairesi) bildirme yükümlülüğü getirilmiştir.
63. VUK GT 483’e göre Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlar uygulamasına geçiş takvimi mükelleflerin yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanım mecburiyeti, kullanılmakta olan eski nesil yazarkasaların mali hafızalarının dolmasından itibaren 30 gün (kalkınmada öncelikli yörelerde 60 gün) içinde başlayacaktır.
64. 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanunu’nun 2. maddesi gereği sanayi (imalat-üretim) işleri ile iştigal eden işletmelerin 2 (iki) ay içinde sanayi siciline kayıt ettirilmesi zorunlu olup kayıt ettirmeyenler hakkında Kanunun 9. maddesi uyarınca idari para cezası uygulanmaktadır. Veriliş tarihi itibariyle Sanayi Sicil Belgesi iki yılda bir vize yapılır. Her üretim yapılan yerin ayrı ayrı kaydedilmesi gerekmektedir.
Ayrıca sanayi işletmelerine işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenebilmesi için, sanayi siciline kaydolduğuna dair yazı, işyeri açma ve çalışma ruhsatı veren idarelerce de aranılmaktadır. Sanayi siciline kaydolduğuna dair yazı almayan sanayi işletmelerine ilgili idarelerce işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmeyecektir.
İlk kayıt işlemleri ve diğer işlemler elektronik ortamda yapılmaktadır.
65. 5 ve üzeri çalışanı olan işverenler 45 yaşın altındaki çalışanları için prime esas kazancın %3’ü oranında Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) otomatik katılım payı kesintisi yaparak bir bireysel emeklilik sözleşmesiyle emeklilik planına zorunlu olarak dâhil edilmesi gerekmektedir. Çalışanlar ilk 2 ay içinde istediği zaman sistemden çıkabileceklerdir.
66. Vergi mükelleflerinden geriye dönük 3 yıl içerisinde düzenli beyannamesini veren, vergisini düzenli bir şekilde ödeyenler için 2023 yılında da %5 indirim imkanından yararlanabilecektir.
67. Aşağıdaki üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerini, tek başına veya bağlı ortaklıkları ve iştirakleriyle birlikte, art arda iki hesap döneminde aşan tüm şirketler bağımsız denetime tabidir.
Aktif toplamı 75 milyon Türk Lirası.
Yıllık net satış hasılatı 150 milyon Türk Lirası.
Çalışan sayısı 150 kişi.
68. Son üç yıl içinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen, 10’dan fazla çalışanı olan ve “çok tehlikeli” sınıfta yer alan işyerlerinde, çalışan başına ödenmekte olan işsizlik sigorta prim oranının yüzde 2’den yüzde 1’e düşürülmesiyle ilgili destek de 01.01.2019 itibarıyla uygulanmaya başlanmıştır.
69. Küçük ve orta ölçekli işletmelerin alacaklarını tazmin edememeleri durumunda zararlarını karşılamak için oluşturulan "Devlet Destekli Alacak Sigortası" da 01.01.2019 itibarıyla hayata geçti.
70. 01.01.2019 tarihinden itibaren yeni kurulan şirketler 1 ay içerisinde Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi (UETS) adreslerini almak zorundadır. Gerçek kişiler UETS adreslerini, internet üzerinden online başvuru ile veya PTT Merkezlerinden alabilecektir. E-devlet kullanıcısı olan gerçek kişiler kurulacak entegrasyon üzerinden UETS hesaplarına da giriş yapabilecektir.
71. 2021/38 sayılı genelge ve 24.9.2021 tarihli ve 31608 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “Sosyal Güvenlik Kurumunca Elektronik Ortamda Yapılacak Tebligata İlişkin” Yönetmelik ile; 01.10.2021 tarihinden itibaren kurum tarafından tebliği gereken tüm evraklar elektronik ortamda tebliğ edilecektir. SGK mevzuatı gereği tebliği gereken tüm evrakları, işverenlere ve sigortalılara elektronik ortamda yapabilecektir. 01.10.2021 tarihinden itibaren işveren olanlar, sigortalı çalıştırmaya başladığı ayı/dönemi takip eden aydan itibaren üç ay içinde elektronik tebligat adresi almak zorundadırlar. İşverenler dışındaki kişilerin elektronik tebligat adresi almaları isteğe bırakılmıştır. Ancak İsteğe bağlı olarak kendilerine elektronik tebligat yapılmasını isteyen kişiler elektronik tebligat sistemini kullanmak zorunda olup daha sonra bu kapsamdan çıkamayacaklardır. Elektronik imzalı evrak işveren veya sigortalının elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılacaktır.
https://www.turkiye.gov.tr/sosyal-guvenlik-sgk-e-tebligat-basvurusu adresinden başvuru yapılmaktadır.
72. 2022 Yılına Ait Brüt Satış hasılatı Tutarı 4.000.000 TL ve Üzerinde Satış Yapanlar 01.07.2023 Tarihine Kadar Elektronik Fatura Sistemine Geçmek Zorundadır. (2022 ve müteakip hesap dönemleri için 3 Milyon TL ve üzeri)
73. 2021 Yılına Ait Brüt Satış hasılatı Tutarı 5.000.000 TL ve Üzerinde Satış Yapanlar 01.01.2023 Tarihinde Elektronik Defter Sistemine Geçmek Zorundadır. (2022 ve müteakip hesap dönemleri için 3.000.000 TL ve üzeri)
Kendi siteleri veya internet satış platformları (n11, Gittigidiyor, Hepsiburada, İmstagram, Twitter vs) üzerinden veya her türlü elektronik ortamda mal veya hizmet satışı gerçekleştiren mükelleflerden,
Gayrimenkul ve/veya motorlu taşıt, inşa, imal, alım, satım veya kiralama işlemlerini yapanlar ile bu işlemlere aracılık faaliyetinde bulunan mükelleflerden;
2020 ve 2021 hesap dönemleri için 1.000.000 TL, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500.000 TL ve üzeri brüt satış hasılatı olanlara,
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Belediyelerden yatırım ve/veya işletme belgesi almak suretiyle konaklama hizmeti veren otel işletmelerine,
e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına geçme zorunluluğu getirilmiştir.(VUK GT 509)
74. 01.03.2022 tarihinden itibaren vergi mükellefi olanlar için, KDV dahil düzenlenecek fatura tutarı, işlemin gerçekleştiği yıla ait fatura düzenleme zorunluluğuna ilişkin tutarı aşan (2023 için 4.400 (Dörtbindörtyüz) TL), vergi mükellefi olmayanlara 5.000 (Beşbin) TL’yi aşması durumunda e-arşiv fatura olarak düzenlenecektir. Belirtilen tutarın altındaki faturalar ise öteden beri olduğu gibi kağıt(matbu) fatura olarak düzenlenmeye devam edilebilecektir.
75. Tevkifat, kesinti anlamına gelmektedir. Tevkifatlı fatura ise; Gelir Vergisi Kanununca (GVK) belirlenmiş sektörlerdeki hizmetleri gerçekleştiren işletmelerin, faturalarında ödemekle yükümlü oldukları KDV tutarını, tevkifat oranına göre alıcı ile birlikte ödemelerine denir.
Gelir İdaresi Başkanlığı, temizlik, bakım-onarım, özel güvenlik ve danışmanlık gibi bazı teslim ve hizmetler için faturaların tevkifatlı olarak düzenlenmesini zorunlu tutmuştur.
Tevkifat kapsamında olan ve işlem bedeli KDV dahil 2.000 -TL üzerinde olan faturaların tevkifatlı olarak düzenlenmesini gereklidir.
Fatura bedeli 2.000-TL altında ise Hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmaz.
76. Kendi web sitesi üzerinden elektronik ticaret yapan firmalar için, tüketicilerin internet üzerinden güvenli bir şekilde alışveriş yapmalarını sağlamak amacıyla Aralık 2017 tarihinden itibaren Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS) olarak adlandırılan platform üzerine, tüm e-ticaret firmalarının kayıt yaptırması zorunlu hale gelmiştir. “www.eticaret.gov.tr" adresi üzerinden kayıt işlemleri tamamlanalir. Kayıt ve bildirim yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere Bakanlık tarafından 5 bin liradan 20 bin liraya kadar idari para cezası uygulanabilir.
Gerçek veya tüzel kişi tacirler için MERSİS numarası ve vergi kimlik numarası, esnaf ve sanatkârlar için ESBİS kaydı, T.C. kimlik numarası ve vergi kimlik numarası gerekmektedir.
MERSİS numarası alabilmek için faaliyet gösterdiğiniz ilin Ticaret Odası’na kayıt olmanız gerekmektedir. Eğer esnaf veya sanatkar iseniz ETBİS’e kayıt olmadan önce ESBİS‘e kayıt yapmanız gerekmektedir.
77. 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesinin dördüncü fıkrasına istinaden 08.02.2008 tarihinden itibaren esas sermayesi 250.000 TL ve üzerinde olan anonim şirketler ile üye sayısı 100 veya daha fazla olan yapı kooperatifler sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır.
Bu zorunluluk, kuruluş veya sermaye artışı yoluyla esas sermaye miktarı 250.000 TL ve üzerine çıkan anonim şirketlerde, kuruluş veya sermaye artırımına ilişkin genel kurul kararının ticaret siciline tescil ettirildiği anda doğar. Bu yükümlülüğe aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet Savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan 16 yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir. (2023 yılı için 20.016,00 TL)
78. 7194 Sayılı Kanunla getirilen ve 01.01.2020 tarihinde yürürlüğe giren yeni düzenlemeler ile binek otomobillerin iktisabında ve bunlara ilişkin giderlerde Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunu yönünden bazı kısıtlamalar getirilmiştir.
Buna göre söz konusu uygulamanın; 322 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2023 yılında uygulanacak hadleri yeniden belirlenerek aşağıdaki gibidir:
Binek araçların alımında gider yazılabilecek azami KDV ve ÖTV tutarı toplamı 440.000 TL (2022 Yılı için 200.000),
KDV ve ÖTV hariç tutar üzerinden amortisman ayrılmasının tercih edilmesi durumundaki tutar sınırı 500.000 TL (2022 Yılı için 230.000),
KDV ve ÖTV’nin aracın maliyetine eklenerek toplam tutar üzerinden amortisman ayrılmasının tercih edilmesi durumunda ise sınır 950.000 TL (2022 Yılı için 430.000),
Kiralanan binek araçlara ilişkin gider yazılabilecek azami tutar KDV hariç aylık 17.000 TL (2022 Yılı için 8.000),
Bununla birlikte, satın alınan veya kiralanan binek araçlara ait yakıt, otopark, bakım-onarım, sigorta ve HGS/OGS gibi harcamaların %30’u Kanunen Kabul Edilmeyen Gider (KKEG) olarak dikkate alınacaktır. (Aynı şekilde bu orana isabet eden KDV indirilmeyerek KKEG yazılacaktır)
79. 04.02.2021 tarih ve 31385 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3490 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 1.1.2021 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi kazançlarına uygulanmak üzere kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10’u gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınmayacaktır.
80. Kişisel Verileri Koruma Kurumu tarafında alınan ve 18.08.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2018/88 sayılı Kararda veri sorumluları için kayıt başlama tarihleri aşağıdaki gibidir:
Yıllık çalışan sayısı 50’den çok veya yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den çok olan veri sorumluları ile yurtdışında yerleşik tüm veri sorumluları,
Yıllık çalışan sayısı 50’den az ve yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den az olmakla birlikte ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işleme olan veri sorumluları,
Kamu kurum ve kuruluşu veri sorumluları tarihleri arasında Sicile kayıt olmak zorundadır.
Başvurular https://verbis.kvkk.gov.tr/ adresinden yapılmaktadır.
81. 529 Sıra No.lu “Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği Dair Tebliğ (Sıra No: 529)” 13.07.2021 tarihli ve 31540 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve Tebliğ ile; Tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri, nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişiler “Gerçek Faydalanıcı” olarak tanımlanmış ve bildirim zorunluluğu getirilmiştir.Buna göre; kurumlar vergisi mükellefleri dahil bütün mükellefler ile diğer kişilerin ilk bildirimlerini en geç 31.08.2021 günü sonuna kadar, yeni mükellefiyet tesis ettirilenler veya daha önce bildirime ekledikleri bilgilerde değişiklik olanlar bunların gerçekleştiği tarihi takip eden bir ay içerisinde İnternet Vergi Dairesi üzerinden gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formunu doldurarak vermeleri gerekmektedir.Kapsama giren mükellefler ve diğer kişilerin bağlı bulunduğu vergi dairesinden kullanıcı kodu, parola ve şifre almaları gerekmektedir. Kağıt ortamında (elden veya posta ile) bildirim formu kabul edilmeyecektir.
Gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu İnternet Vergi Dairesinde 'Diğer Bildirim ve Bilgi Girişleri' menüsünde uygulamaya açılmıştır.
Unutmayınız ki size vermiş olduğumuz hizmetin kalitesi bizimle kurduğunuz irtibatla artacaktır.
Saygılarımızla,
Esas Bağımsız Denetim S. M. Mali Müşavirlik A. Ş.
Cevizli Mah. Zuhal Cad. No:46E Ritim İstanbul Sitesi A5 Blok Kat:23 Ofis No: 122 34846 Maltepe / İSTANBUL
M: +90 553 753 58 00 T: +90 216 504 00 95 F: +90 216 504 00 96