7420 Sayılı “Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 09.11.2022 Tarih ve 32008 sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanmıştır.
Kanunla; aşağıdaki konularda düzenleme yapılmıştır.
- Lisanssız yenilenebilir enerji üretiminde vergi muafiyetinde sınırın yeniden belirlenmesi,
- Hizmet erbabına iş yerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda gelir vergisinden istisna yemek bedeli,
- Yurt dışında yapılan inşaat onarım ve montaj işlerinde çalışanların ücretlerinde gelir vergisi istisnası,
- Bireysel katılım yatırımcıları (melek yatırımcı) için geçerli indirim uygulamasının süresinin uzatılması,
- KYK Borçlarına Faizsiz Ödeme İmkanı,
- Çalışanlara, elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderleri için işverenlerce yapılan yardımlarda gelir vergisi istisnası,
- Covid 19 döneminde kısa çalışma ve nakdi ücret desteği gibi işverence hatalı uygulamadan kaynaklanan cezaların silinmesi,
- Sermaye azaltımında vergileme,
- Kur korumalı mevduat kapsamında elde edilen gelirlere uygulanan kurumlar vergisi istisnasının süresinin uzatılması,
- Karşılıksız çeklere ilişkin sicil affı,
- Turizm payı alınan mükellefler ile bu mükelleflerden alınan pay oranlarının yeniden düzenlenmesi,
- Personele sağlanan elektrik ve doğalgaz desteğinde vergi istisnası
- Takip tutarı 2.000 tl ve altındaki alacakların tasfiyesi,
- Varlık yönetim şirketleri tarafından takip tutarı 2.500 tl ve altındaki alacakların tasfiyesi,
- Covid 19 dönemi cezalarının silinmesi
Yukarıda ana başlıklarını verdiğimiz 7420 Sayılı kanunla yapılan düzenlemelerin detayları aşağıda bilgilerinize sunulmuştur.
Lisanssız Yenilenebilir Enerji Üretiminde Vergi Muafiyetinde Sınırın Yeniden Belirlenmesi
Bilindiği üzere, 7103 sayılı Kanun’la Gelir Vergisi Kanunu’nun “Vergiden muaf esnaf” başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasına (9) numaralı bent eklenmiş ve Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında lisanssız yürütülebilecek faaliyetlerde yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretimi amacıyla, sahibi oldukları veya kiraladıkları konutların çatı ve/veya cephelerinde kurulacak ve kurulu gücü azami 10 kW’a kadar (10 kW dâhil) olan yalnızca bir üretim tesisinden üretilen elektrik enerjisinin ihtiyaç fazlasını son kaynak tedarik şirketine satanlar gelir vergisinden muaf esnaf kapsamına alınmıştı.
Bu kapsamda esnaf muaflığından yararlanacak olan bu kişilerin; belge düzenleme, defter tutma, beyanname verme yükümlüğü bulunmamaktadır. Bu nedenle son kaynak tedarik şirketi, satış yapan kişiye gider pusulası düzenlemek suretiyle satışı belgelendirilmektedir.
Daha sonra 25.12.2021 tarihinde yayımlanan 7349 sayılı Kanun ile “10 kW’a kadar (10 kW dâhil)” ibaresi “25 kW’a kadar (25 kW dâhil)” şeklinde değiştirilmiş ve bu miktar artırılmıştı.
7420 sayılı Kanun’un 1. Maddesiyle; yukarıdaki bu miktar bir kez daha artırılarak “50 kW’a kadar (50 kW dâhil)” şeklinde değiştirilmiştir.
Bu hüküm, kanunun yayımı tarihi olan 09.11.2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Hizmet Erbabına İş Yeri Veya Müştemilatında Yemek Verilmeyen Durumlarda Gelir Vergisinden İstisna Yemek Bedeli
Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesinin 1. Fıkrasının 8. bendine göre, hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler gelir vergisinden istisnadır.
İşverenlerce, iş yerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda ise çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedeline ilişkin istisna tutarı, 2022 takvim yılı için 34 TL olarak belirlenmişken bu tutar 5799 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 01.07.2022 tarihinden geçerli olmak üzere 51 TL’ye yükseltilmiştir.
Ödemenin bu tutarı aşması halinde, aşan kısım ile hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatlerin ücret olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.
7420 sayılı Kanun’un 2. Maddesiyle; Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesinin 1. Fıkrasının 8. Bendi değiştirilerek işverenlerce, iş yerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 TL’yi aşmayan kısmı gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Buna göre; iş yerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda yemek bedeli ödemesinin yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflere yapılması şartı kaldırılmış olup, her yıl belirlenecek tutarı (01.07.2022’den itibaren 51 TL) aşmayan yemek bedelleri personelin banka hesabına yatırılması durumunda da gelir vergisi istisnasından yararlanılabilecektir.
Çalışanlarca bu tutarlar market, giyim gibi yemek hizmeti veren işletmeler dışında kullanılması durumunda da gelir vergisi istisnasından yararlanılabilecektir.
Ödemelerin bu tutarı (51 TL) aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatlerin ücret olarak vergilendirileceği tabiidir.
Bu düzenleme, 01.12.2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Yurt Dışında Yapılan İnşaat Onarım ve Montaj İşlerinde Çalışanların Ücretlerinde Gelir Vergisi İstisnası
7420 sayılı Kanun’un 2. maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesine eklenen 19 numaralı bent ile; yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri gelir vergisinden istisna kılınmıştır.
Gelir vergisinden istisna olan bu kapsamdaki ücretler Damga Vergisi Kanunu’na ekli 2 sayılı tablonun “IV- Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” bölümünün 34. Sırasına göre aynı zamanda damga vergisinden de istisnadır.
Bu düzenleme, 01.12.2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Bireysel Katılım Yatırımcıları (Melek Yatırımcı) İçin Geçerli İndirim Uygulamasının Süresinin Uzatılması
Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 82. Maddesine göre; 31.12.2017 tarihine kadar, bireysel katılım yatırımcısı tam mükellef gerçek kişiler (melek yatırımcı), iktisap ettikleri tam mükellef anonim şirketlere ait iştirak hisselerini en az iki tam yıl elde tutmaları şartıyla, hisse bedelinin %75'ini yıllık beyannamelerine konu kazanç ve iratlarından, hisselerin iktisap edildiği dönemde indirebilmektedirler.
Araştırma, geliştirme ve yenilikçilik programları kapsamında projesi son beş yıl içinde desteklenmiş kurumlara iştirak sağlayan bireysel katılım yatırımcıları için bu oran %100 olarak uygulanmaktadır.
Yıllık indirim tutarı 1.000.000 TL’yi aşamayacak ve ilgili yıl kazancından indirilemeyen kısım izleyen yıllarda yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınabilecektir.
2017/11176 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ilgili geçici maddenin uygulama süresi 31.12.2022 tarihine kadar uzatmıştı.
7420 sayılı Kanun’un 3. maddesiyle, 31.12.2022 tarihinde sona erecek olan bu uygulamanın süresi, 31.12.2027 tarihine kadar uzatılmıştır.
Ayrıca 1.000.000 TL’lik yararlanılabilecek maksimum indirim tutarı da 2.500.000 TL olarak güncellenmiştir.
Bu hüküm, 01.01.2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
KYK Borçlarına Faizsiz Ödeme İmkanı
7420 sayılı Kanun’un 5. Maddesiyle; Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanunu'nda yapılan değişiklikle, Öğrenim kredisi alan öğrencilerin borcu, bu süre bittikten 2 yıl sonra başlayacak ve borç miktarı ödenen miktarla sınırlandırılarak, öğrenim kredilerinin gecikme faizinden vazgeçilmiştir.
Covid 19 Döneminde Kısa Çalışma ve Nakdi Ücret Desteği Gibi İşverence Hatalı Uygulamadan Kaynaklanan Cezaların Silinmesi
7420 sayılı Kanun’un 14. maddesiyle İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 32. madde ile; COVID 19 sebebiyle gerçekleştirilen kısa çalışma ve nakdi ücret desteği ile ilgili olarak Bakanlık ve Kurum personeline herhangi bir sorumluluk yüklenmemesi, tüm fazla ödemelerin terkin kapsamına alınması, tahsil edilenlerin ise iade ve mahsup edilmeyecektir.
Kurumların Sermaye Azaltımında Vergileme
7420 sayılı Kanun’un 22. Maddesiyle; Kurumlar Vergisi Kanunu’na aşağıda detayları açıklanan “Sermaye azaltımında vergileme” başlıklı 32/B maddesi eklenmiştir.
Kurumlar tarafından sermayeye eklenen öz sermaye kalemlerinin, sermayeye eklendiği tarihten itibaren beş tam yıl geçtikten sonra herhangi bir şekilde sermaye azaltımına konu edilmesi durumunda, nakdî veya ayni sermaye ile sermayeye eklenen diğer unsurların toplam sermayeye oranlanması suretiyle azaltıma konu edilen tutar içerisindeki sermaye kalemleri belirlenecektir.
Bu oran hesaplanırken;
- Sermayeye ilave dışında başka bir hesaba nakledilmesi, işletmeden çekilmesi kurumlar vergisine ve kâr dağıtımına tabi tutulacak öz sermaye kalemlerinin,
- Sadece kâr dağıtımına veya ana merkeze aktarılan tutara bağlı vergi kesintisine tabi tutulacak öz sermaye kalemlerinin,
- Başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi halinde vergilendirilmeyecek olan ayni ve nakdî sermayenin,
Toplam sermaye içindeki payları dikkate alınacaktır.
Kurumlar özsermaye kalemlerini sermayeye ekledikten itibaren tam beş yıl içinde sermaye azaltımı yapması durumunda ise azaltımın yukarıdaki sermaye unsurları sıralamasına göre yapıldığı kabul edilecektir.
Bu düzenleme, kanunun yayımı tarihi olan 09.11.2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Kur Korumalı Mevduat Kapsamında Elde Edilen Gelirlere Uygulanan Kurumlar Vergisi İstisnasının Süresinin Uzatılması
Bilindiği üzere; Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 14. maddesinin ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarına göre kurumların 2022 yılı sonuna kadar yabancı paralarını ve altın hesabı bakiyelerini Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru/fiyatı üzerinden Türk lirasına çevirmeleri halinde bu kapsamda açılacak mevduata tahakkuk ettirilecek faiz ve kâr payları ile diğer kazançları kurumlar vergisi istisnası kapsamına alınmıştı.
7420 sayılı Kanun’un 23. maddesiyle, Türk lirasına çevrilmesi gereken yabancı paraların ve altın hesabı bakiyelerinin Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru/fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilmesi gereken son tarih 31.12.2023 olarak değiştirilmiştir.
Ayrıca söz konusu maddenin 4. fıkrasının son cümlesinde yapılan değişiklikle Cumhurbaşkanı’na istisnayı, 31.12.2023 tarihine kadar her geçici vergi veya yıllık hesap dönemleri sonu itibarıyla kurumların bilançolarında yer alan yabancı paralar için ayrı ayrı veya birlikte uygulatma konusunda yetki verilmiştir.
Karşılıksız Çeklere İlişkin Sicil Affı
7420 sayılı Kanun’un 27. Maddesiyle; 5834 sayılı Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanuna eklenen geçici madde ile, karşılıksız çeki protesto edilen, senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarını zamanında ödeyemedikleri için Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezine bildirilen kişilerin ve kredi müşterilerinin, borçlarının ödenmesi geciken kısmını 01.07.2023'e kadar tamamını ödemesi veya yeniden yapılandırması halinde geçmiş ödeme performanslarına ilişkin olumsuz kayıtları dikkate alınmayacaktır.
Turizm Payı Alınan Mükellefler İle Bu Mükelleflerden Alınan Pay Oranlarının Yeniden Düzenlenmesi
7420 sayılı Kanun’un 37. Ve 38. Maddesiyle; turizm payı alınan mükellefler ile bu mükelleflerden alınan pay oranları yeniden düzenlenmiş, turizm işletme belgeli deniz turizmi araçlarından 31.12.2022 tarihinden sonra turizm payı alınmasına son verilmiştir.
Buna göre, 7183 sayılı Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanunun 6. maddesinin ikinci fıkrasının ilgili bentleri değiştirilerek turizm payı alınan mükellefler ile bu mükelleflerden alınan pay oranları aşağıdaki gibi belirlenmiştir:
- Bileşik tesisler ile konaklama tesislerinden binde beş,
- Bakanlıktan belgeli yeme-içme ve eğlence tesislerinden binde beş,
- Deniz turizmi tesislerinden binde beş,
- Seyahat acentalarından (münferit uçak bileti satışları hariç) on binde beş,
- Havayolu işletmelerinden (ticari yolcu taşımacılığı faaliyetlerinden) on binde beş,
Bu düzenleme, 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Çalışanlara, Elektrik, Doğalgaz Ve Diğer Isınma Giderleri İçin İşverenlerce Yapılan Yardımlarda Gelir Vergisi İstisnası
7420 sayılı Kanun’un geçici 1. maddesiyle, işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere 30.06.2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) mevcut ücretlerine & prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000 Türk lirasını aşmayan ödemeler, prime esas kazanca dâhil edilmeyecek ve bu tutar üzerinden gelir vergisi hesaplanmayacaktır.
Ancak bu istisna 09.11.2022 tarihi ila 30.06.2023 tarihi arasında yapılan ödemeler için geçerli olacaktır.
Söz konusu ödemeler Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre prime esas kazanca da dahil edilmeyecektir.
Bu hüküm, kanunun yayımı tarihi olan 09.11.2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Takip Tutarı 2.000 TL Ve Altındaki Alacakların Tasfiyesi
7420 sayılı Kanun’un geçici 2. Maddesiyle; İcra takibi başlatılmış bulunan, borçlusu gerçek kişi olan ve her bir icra dosyası itibarıyla asıl alacak ve ferileri dahil icra takibi başlatıldığı tarihteki takip tarihinde yer alan takip tutarı 2 bin lirayı aşmayan alacaklar ile bu tutarın üzerinde takip başlamış olmakla birlikte 15 Ağustos 2022 tarihi itibarıyla dosyada yapılmış tahsilatlar nedeniyle bakiye takip tutarı 2.000 TL ve altına düşen alacaklar; alacaklıların feragat ettiklerini belirtir dilekçeyle vazgeçerek icra takiplerini sonlandırmaları koşuluyla küçük alacak kapsamına alınmıştır.
Ayrıca küçük alacak olarak tanımlanan alacaklarından feragat eden mükelleflere bu alacaklarının Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre değersiz alacak kabul ederek kayıtlarından çıkarma imkânı sağlanmıştır.
Bu şekilde kayıtlardan çıkarılan alacaklara ilişkin daha önce hesaplanarak beyan edilen katma değer vergisi ve özel iletişim vergisi, Katma Değer Vergisi Kanunu ve Gider Vergileri Kanunu hükümlerine istinaden söz konusu vergilerden indirim konusu yapılabilecektir.
Varlık Yönetim Şirketleri Tarafından Takip Tutarı 2.500 TL Ve Altındaki Alacakların Tasfiyesi
7420 sayılı Kanun’un geçici 3. Maddesiyle; Bankacılık Kanunu kapsamında faaliyet gösteren varlık yönetim şirketlerince, banka ve diğer mali kurum ve kuruluşlardan 15/8/2022 tarihi (bu tarih dâhil) itibarıyla devir ve temlik alınan ve 09.11.2022 itibarıyla anapara takip bakiyesi 2.500 Türk lirası ve altında bulunan bireysel nitelikli her türlü kredi sözleşmesinden kaynaklı alacakların anapara borç tutarının yüzde ellisi Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden aktarılacak tutarla ödenerek tasfiye edilecektir.
Covid 19 Dönemi Cezalarının Silinmesi
7420 sayılı Kanun’un geçici 4. Maddesiyle; Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ile Kabahatler Kanunu kapsamında COVID-19 salgın hastalığının ülkemizde yayılmasını önlemek amacıyla verilen henüz tebliğ edilmemiş olan idari para cezaları tebliğ edilmeyecek ve tebliğ edilmiş olanların tahsilinden vazgeçilecektir.
Bu maddenin yürürlük tarihinden önce işlenen söz konusu kabahatler için idari para cezası verilmeyecek, tahsil edilmiş olan idari para cezaları iade edilmeyecektir.
Yukarıda belirtilen istisnaların haricinde yapılan düzenlemeler Kanunun yayım tarihi olan 09.11.2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Kanuna ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.
Esas Bağımsız Denetim S. M. Mali Müşavirlik A. Ş.