84 Seri No.lu Emlak Vergisi Kanununu Genel Tebliği 30.12.2023 tarihli ve 32415 2. Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Bildiğiniz üzere; 7194 sayılı Kanun ile 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun Dördüncü Kısmı’na eklenilen 42-49. maddelerle getirilen ve daha sonra 20.02.2020 tarih 31045 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7221 sayılı Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile ‘Değerli Konut Vergisi” uygulaması getirilmişti.
84 Seri No.lu Emlak Vergisi Kanununu Genel Tebliği ile Emlak Vergisi Kanunu’nun 42. maddesinde yer alan tutar ile 44 . maddesinin ikinci fıkrasında yer alan vergi oranlarına esas mesken nitelikli taşınmaz değerlerinin alt ve üst sınırlarının tespiti yapılarak, 2024 yılı değerli konut vergisi uygulamasına ilişkin açıklamalarda bulunulmuştur.
Buna göre; 2024 yılında uygulanacak olan Emlak Vergisi Kanunun 42. maddesinde yer alan tutar, 2023 yılına ait tutarın 2023 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranının yarısı olan (% 58,46/2=) % 29,23 oranında arttırılması suretiyle 12.880.000 TL Türk Lirası olarak tespit edilmiştir.
Tebliğde 2024 yılı değerli konut vergisi uygulamasına ilişkin açıklama yapılmıştır.
- 2023 yılı bina vergi değeri 9.967.000 TL ve üzerinde olan mesken niteliğindeki taşınmazlar değerli konut vergisine tabidir.
- Bu konutlar için 20 Şubat 2024 günü sonuna kadar beyanda bulunulmalı ve tahakkuk eden vergi Şubat ve Ağustos aylarının son gününe kadar iki eşit taksit halinde ödenmelidir.
- Verginin matrahı beyanda bulunulacak değerli konut vergisi konusuna giren mesken niteliğindeki taşınmazın 2024 yılı bina vergi değerinin 9.967.000 TL’sinin üzerindeki kısmıdır.
- Tek meskeni olanlar, değerli konut vergisine tabi değildir.
- Değerli konut vergisine tabi olan mesken nitelikli taşınmazların daha sonraki yıllarda bina vergi değerinin, beyannamenin verileceği yılda geçerli 1319 sayılı Kanunun 42. maddesinde yer alan tutarın altında kalması halinde, bu durum mükellef tarafından tevsik edici belgeler ile birlikte ilgili vergi dairesine bildirilir ve bu durumda ilgili yıla ilişkin beyanname verilmez.
- 2024 yılında uygulanacak değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmazın alt ve üst sınırları (matrahı) aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
12.880.000 TL ile 19.321.000 TL arasında olanlar (bu tutar dahil)
12.880.000 TL’yi aşan kısmı için(Binde 3)
25.763.000 TL’ye kadar olanlar (bu tutar dahil) 19.321.000 TL’si için
19.323 TL, fazlası için(Binde 6)
25.763.000 TL’den fazla olanlar 25.763.000 TL’si için 57.975 TL,
fazlası için (Binde 10)
oranında vergilendirilir.
15.01.2021 tarih ve 31365 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Değerli Konut Vergisi Uygulama Genel Tebliği’nde, 05.12.2019 tarihli ve 7194 sayılı Kanun ile 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa “Değerli Konut Vergisi” kısım başlığı altında eklenen 42 ilâ 49. maddelerin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar hakkında açıklamalarda bulunulmuştur.
Tebliğ ile; değerli konut vergisi uygulamasına ilişkin usul ve esasların belirlenmiştir. Buna göre;
Verginin Konusu, Vergi Değeri Ve Mesken Nitelikli Taşınmaz
- 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunun 42. maddesinde yer alan tutarı aşan mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinin konusunu teşkil etmektedir.
- Verginin konusuna giren taşınmazların belirlenmesinde sadece 1319 sayılı Kanunun 29. maddesine göre belirlenen bina vergi değerinin esas alınacaktır.
- Bina vergi değeri, 1319 sayılı Kanunun 29. maddesine göre binalar için hesaplanan bedeli ifade eder. Bu değer, taşınmazın bulunduğu yerdeki belediyeden ilgililerince temin edilir.
- Değerli konut vergisi uygulamasında "mesken nitelikli taşınmaz", mesken niteliğini haiz binalar ile birden fazla bağımsız bölümden oluşan binalarda her bir bağımsız bölümü ifade eder. Her bir bağımsız bölüm vergilendirme açısından ayrı ayrı değerlendirilir.
- Taşınmazın mesken niteliğini haiz olup olmadığı hususunun değerlendirilmesinde, taşınmazın kayıtlardaki niteliğinin yanında fiilen kullanım durumuna da bakılır.
Mükellef, Mükellefiyetin Başlaması Ve Bitmesi
- Değerli konut vergisinin mükellefi, mesken nitelikli taşınmazların maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa mesken nitelikli taşınmaza malik gibi tasarruf edenlerdir.
- Değerli konut vergisi mükellefiyeti; bina vergi değerinin, 1319 sayılı Kanunun 42. maddesinde yer alan ve ilgili yılda uygulanan tutarı aşması halinde, bu durumun gerçekleştiği tarihi takip eden yılın başından itibaren değerli konut vergisi mükellefiyeti başlar.
- Yanan, yıkılan, tamamen kullanılmaz hâle gelen veya vergiye tabi iken muaflık şartlarını kazanan mesken nitelikli taşınmazlardan dolayı mükellefiyet, bu olayların vuku bulduğu tarihi takip eden taksitten itibaren sona erer.
- Değerli konut vergisine tabi olan mesken nitelikli taşınmazların daha sonraki yıllarda bina vergi değerinin, beyannamenin verileceği yılda geçerli 1319 sayılı Kanunun 42. maddesinde yer alan tutarın altında kalması halinde, bu durum mükellef tarafından tevsik edici belgeler ile birlikte ilgili vergi dairesine bildirilir ve bu durumda ilgili yıla ilişkin beyanname verilmez.
Tebligat, Taşınmazın Değer Tespiti, İtiraz ve Dava Yolu
Değerli konut olduğu belirlenen gayrimenkullerin sahiplerine tebligat yapılır ve ayrıca Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü internet sitesinde sayfasından (www.tkgm.gov.tr) ilan edilir.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından bir bedel belirlenmediği zaman ise gayrimenkulün sınırlarında bulunduğu belediyenin belirleyeceği rayiç bedel esas alınır.
Gayrimenkul sahiplerinin, ilgili müdürlük tarafından belirlenen bedele 15 gün içerisinde itiraz etme hakkı bulunur. İtirazlar da 15 gün içerisinde sonuçlanır.
Bu süre içerisinde itiraz edilmeyen mesken nitelikli taşınmazın değeri kesinleşerek değerli konut vergisine tabi tutulur.
Bu nedenledir ki, itiraz süresinin geçirilmemesi önem arz etmektedir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, yapılan bu itirazı kabul etmez ise veya kabul etse bile itiraz üzerine tespit edilen yeni değerin yine de yüksek olduğu düşünülüyor ise, artık bu bir idari işlem olduğu için idare mahkemesinde iptal davasına konu edilecektir.
Diğer yandan, belirlenen değere istinaden vergi tarhiyatı yapılmış ise konusu itibariyle artık vergi mahkemelerinde dava açmak gerekecektir. Vergi mahkemeleri de açılacak davada değer tespitine ilişkin olarak bir kanaat belirtecek ve nihai karar buna göre oluşturacaktır.
Vergiden Muaf Olanlar
- Genel ve özel bütçeli idarelerin, belediyelerin, üniversitelerin ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığının maliki olduğu mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisinden muaftır.
- Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanların bu taşınmazı ile birden fazla mesken nitelikli taşınmazı bulunanların değerli konut vergisinin konusuna giren en düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazı (intifa hakkına sahip olunması hâli dâhil) için değerli konut vergisi muafiyeti uygulanır. Muafiyet, bu kişilerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım için de uygulanır.
- Esas faaliyet konusu bina inşası olanların işletmelerine kayıtlı bulunan ve henüz ilk satışa, devir ve temlike konu edilmemiş yeni inşa edilen mesken nitelikli taşınmazlar ilk satışa, devir ve temlike konu edilmediği sürece vergiden muaftır. Bu muafiyet hükmü arsa karşılığı inşaat işlerinde sözleşme gereği taahhüt işini üstlenen müteahhide kalan mesken nitelikli taşınmazlar için de uygulanır. Söz konusu taşınmazların kiraya verilmesi veya sair surette kullanılması durumunda muafiyetten yararlanılması mümkün değildir.
Verginin Matrahı ve Oranı
- Bina vergi değerinin, 1319 sayılı Kanunun 42. maddesinde yer alan ve ilgili yılda uygulanan tutarı aşan kısmı, mesken nitelikli taşınmaza ait verginin matrahını oluşturacaktır.
- Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli taşınmazlardan değeri;
12.880.000 TL ile 19.321.000 TL arasında olanlar (bu tutar dahil)
12.880.000 TL’yi aşan kısmı için(Binde 3)
25.763.000 TL’ye kadar olanlar (bu tutar dahil) 19.321.000 TL’si için
19.323 TL, fazlası için(Binde 6)
25.763.000 TL’den fazla olanlar 25.763.000 TL’si için 57.975 TL,
fazlası için (Binde 10)
(Binde 10)
oranında vergilendirilir.
Verginin Beyanı, Ödeme Süresi Ve Ödeme Yeri
- Mükellefler beyannamelerini, mesken nitelikli taşınmazın bulunduğu yer belediyesinden alınan bina vergi değerini (beyanname verilen yıl ve bir önceki yıla ilişkin) gösteren belgeyi eklemek suretiyle, ilgili yılın Şubat ayının 20. günü sonuna kadar taşınmazın bulunduğu yer vergi dairesine vereceklerdir.
- Gelir veya kurumlar vergisi yönünden mükellefiyeti bulunan mükellefler değerli konut vergisi beyannamelerini bağlı bulundukları bu vergi dairelerine vereceklerdir.
- Mükellefler beyannamelerini elektronik ortamda kendileri gönderebilecekleri gibi Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirler ile sözleşme imzalamak suretiyle e-beyanname şeklinde de verebileceklerdir.
- Değerli konut vergisi, beyannamenin verildiği yetkili vergi dairesi tarafından yıllık olarak tarh ve tahakkuk ettirilir.
- Tarh ve tahakkuk ettirilen vergi, ilgili yılın Şubat ve Ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte ödenir.
- Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli bir taşınmaza paylı mülkiyet halinde malik olanlar, payları için ilgili vergi dairesine münferiden beyanname vermek ve payları oranında tarh ve tahakkuk ettirilen değerli konut vergisini ödemekle mükelleftir.
- Değerli konut vergisine tabi mesken nitelikli bir taşınmaza elbirliği mülkiyet halinde malik olunması durumunda mükellefler, müşterek imzalı bir beyanname verebilecekleri gibi bir mükellef tarafından münferiden de beyanname verilmesi mümkündür.
Tebliğ hükümleri 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu tebliğe ulaşmak için tıklayınız.
Değerli Konut Vergisi Uygulama Genel Tebliğine ulaşmak için tıklayınız.
7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi İle Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı KHK’de Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna ulaşmak için tıklayınız.
7221 sayılı Coğrafi Bilgi Sistemleri İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna ulaşmak için tıklayınız.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’na ulaşmak için tıklayınız.
Saygılarımızla.
Esas Bağımsız Denetim S. M. Mali Müşavirlik A. Ş.